Wróbel zwyczajny[4], wróbel[4][5], wróbel domowy (Passer domesticus) – gatunek małego ptaka osiadłego z rodziny wróbli (Passeridae), zamieszkującego Europę, Azję i północną Afrykę. Pierwotnie ptak półpustyń i stepów, pochodzi prawdopodobnie z Półwyspu Arabskiego i Azji Mniejszej. Skolonizował ludzkie osiedla wraz z rozwojem rolnictwa, prawdopodobnie przed kilkoma tysiącami lat. Występuje wszędzie tam, gdzie mieszka człowiek. Introdukowany (celowo lub przypadkiem) w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Australazji i południowej Afryce.
W XIX i XX wieku należał do najpowszechniej występujących gatunków na terenach Polski, przenikając do języka potocznego i kultury ludowej we wszystkich regionach. W roku 1984, kiedy ochroną gatunkową objęto prawie wszystkie ptaki wróblowe, dla wróbla wyznaczono jedynie wiosenny okres ochronny[6]. W latach dziewięćdziesiątych zaobserwowano spadek liczebności wróbla. W roku 1995 wróbel zwyczajny został objęty ścisłą ochroną gatunkową[7]. Nadal jest to bardzo liczny ptak lęgowy[8], jednak wbrew powszechnemu mniemaniu nie jest najliczniej występującym ptakiem lęgowym w Polsce. Według szacunków Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, w latach 2013–2018 krajowa populacja wróbla zwyczajnego liczyła 6 264 000 – 6 856 000 par lęgowych, co dawało mu trzecie miejsce po skowronku i ziębie[9].
Ułatwienia dostępu
