WARSZTATY FILMOWE. ODSŁONA I-KANAŁ

"Kanał" można potraktować jako utwór oznaczający narodziny polskiej sztuki filmowej jako ważnego zjawiska artystycznego. To pierwsze dzieło formacji artystycznej, która sprawiła, że odtąd kinematografię można było traktować jako liczącą się dziedzinę polskiej kultury i sztuki. Filmy szkoły polskiej miały przede wszystkim charakter imaginacyjny, zrywały z opisowością na rzecz kreacji, były intymnym, pełnym ekstazy zwierzeniem, manifestacją aktualnego stanu świadomości autorów, ich niepokojów i uczuć, wśród których przeważało poczucie klęski i rozczarowania, przerażenie z powodu Historii, która miażdży jednostkę ludzką fizycznie i psychicznie.[...] W dyskusjach nad 'Kanałem', wtedy gdy powstał, dominowało odmieniane na różne sposoby słowo 'bohaterszczyzna'; towarzyszyło mu także słowo 'absurdalność'. Nie pojawiało się natomiast słowo 'męstwo' rozumiane tak, jak rozumie je Zygmunt Kubiak w swojej 'Mitologii Greków i Rzymian', gdy akcentuje dwie podstawowe cechy tradycji klasycznej, przejęte m.in. przez Polaków. Pierwsza to trzeźwość [rozumiana jako niepoddawanie się utopijnym mitom]. A druga cecha to nauka męstwa, czyli cierpliwe przeciwstawianie się złu, krzywdzie i zagładzie - nihilizmowi, który jest ukryty w historii."