Projekt jest współfinansowany przez rządy Czech, Węgier, Polski i Słowacji poprzez Granty Wyszehradzkie z Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego [Uwaga! Strona otwiera się w nowej karcie.]. Misją funduszu jest promowanie idei zrównoważonej współpracy regionalnej w Europie Środkowej.
acb w Budapeszcie
Po dwóch dekadach stałego rozwoju, założona w 2003 roku w Budapeszcie Galeria acb z całą pewnością zalicza się do grona wiodących graczy na rynku sztuki węgierskiej oraz wschodnioeuropejskiej. Jej profil określiły wystawy węgierskich i zagranicznych przedstawicieli sztuki neo-konceptualnej, którzy tworzyli w okresie ustrojowych zmian, jakie zaszły w krajach bloku wschodniego po roku 1990. Misja galerii napędzana była ciągłą chęcią poszukiwania korzeni i fundamentów sztuki współczesnej oraz jej lokalnych scen. Doprowadziło to do poszerzenia spektrum zainteresowań, a obecnie galeria prezentuje dzieła wielu twórców węgierskiej nowej awangardy, którzy zapisali się na kartach historii sztuki w latach 60. i 70. XX wieku. Warto również zaznaczyć, że galeria reprezentuje nie tylko uznanych twórców ale także kilku przedstawicieli młodego pokolenia.
W latach 2016-2020 Galeria acb zorganizowała trzy przestrzenie wystawiennicze: Galerię acb, acb Attachment oraz acb NA. Po przekształceniu struktury w wyniku wprowadzanych lockdownów główna przestrzeń wystawiennicza oraz acb Attachment, w której prezentowane są bardziej eksperymentalne wystawy, wznowiły działanie. W minionych latach Galeria acb stworzyła wiele projektów on-line, jak wirtualne wycieczki prezentujące wystawy i materiały wideo udostępniane w sieci. Program wystawienniczy galerii składa się z wystaw przybliżających twórczość poszczególnych artystów oraz grup. Przy organizowaniu dużych imprez kulturalnych acb posiłkuje się pomocą zagranicznych partnerów i miejscowych instytucji.
W 2015 roku galeria otworzyła nowy dział – acb ResearchLab – który skupia się na prowadzeniu badań i publikacjach naukowych. Ta stworzona w ramach galerii platforma ma za zadanie zasypać wyrwę powstała pomiędzy odbiorem a przedstawieniem dzieł węgierskiej nowej awangardy i post-awangardy. Acb ResearchLab stanowi jednocześnie ważne narzędzie w procesie tworzenia nowej tożsamości galerii, która zamierza skupić się bardziej na szeroko rozumianej rekontekstualizacji oraz tworzeniu narracji.
Galeria acb poświęca wiele uwagi na tworzenie więzi z widownią i zacieśnianie współpracy z lokalnymi i zagranicznymi kolekcjonerami. Galeria postawiła sobie za cel przekonanie stale rosnącej rzeszy widzów do kolekcjonowania dzieł sztuki współczesnej. Acb dąży ponadto do zawiązywania współpracy z zagranicznymi galeriami i instytucjami.
Acb ResearchLab powstało we wrześniu 2015 roku w ramach struktury Galerii acb. Działalność centrum koncentruje się na prowadzeniu badań oraz zasypywaniu wyrwy powstałej pomiędzy odbiorem a przedstawieniem dzieł węgierskiej nowej awangardy i post-awangardy, z uwzględnieniem kontekstu współczesnego dyskursu artystycznego oraz międzyregionalnych aspektów. Do głównych zadań ResearchLab – oprócz przekazywania wyników przeprowadzonych badań węgierskim i zagranicznym odbiorcom – jest wydawanie serii mniejszych monograficznych publikacji oraz naukowych prac, podsumowujących kilka lat działalności badawczej. ResearchLab jest otwarte na współpracę naukową i instytucjonalną z innymi placówkami działającymi na Węgrzech i za granicą.
Projekty badawcze prowadzone przez acb ResearchLab skupiają się na wyszukiwaniu i prezentowaniu nowych dzieł sztuki, marginalizowanych wcześniej prac i zjawisk artystycznych, a także na tworzeniu bazy danych twórców reprezentowanych przez Galerię acb. Przez pierwsze pięć lat działalności acb ResearchLab wydało szereg publikacji poświęconych pracom członków Warsztatu Peczowskiego, eksperymentom z emalią prowadzonym w Fabryce Emalii w Bonyhád, działaniom Grupy Bosch+Bosch, oraz dziełom Katalin Ladik, Árpáda fenyvesi Tótha, Katalin Nádor i Substitute Thirsters’. Acb ResearchLab opublikowało też istotne prace na temat ewolucji sztuki fotograficznej w latach 80. i 90. XX wieku, skupiając się głównie na twórczości Tibora Várnagy’ego i Ágnes Eperjesi.
acb Gallery w Budapeszcie [Uwaga! Link otwiera się w nowej karcie.]
Galeria Sztuki Ernesta Zmetáka w Nowych Zamkach
Zbiory I historia
Galeria Sztuki Ernesta Zmetáka w Nowych Zamkach zajmuje wyjątkowe miejsce w sieci słowackich galerii. Powstała w 1979 roku z inicjatywy ważnego przedstawiciela słowackiej sztuki modernistycznej, kolekcjonera i mieszkańca Nowych Zamków, Ernesta Zmetáka (1919-2004), który wraz z żoną Danicą Zmetákovą (1940) przekazał galerii własne zbiory sztuki europejskiej pochodzącej z XVI–XX wieku. W tamtym czasie była to największa i najbardziej znana kolekcja prywatna w całej Słowacji. Od 1980 roku część dzieł eksponowana jest w galerii w ramach wystawy stałej.
Druga część zbiorów (1986) zawiera wybór prac Lajosa Kassáka (1887-1967), ważnego twórcy nurtu międzynarodowej awangardy, który również urodził się w Nowych Zamkach. Stanowi ona część artystycznej, literackiej i organizacyjnej spuścizny Kassáka, przekazanej galerii w 1983 roku przez wdowę po artyście, Klárę Kassákovą. Wystawę uzupełniają dzieła twórców zainspirowanych pracami i etosem Lajosa Kassáka.
W trakcie swego działania galeria zgromadziła cenną kolekcję współczesnej sztuki słowackiej, czeskiej i węgierskiej. Znalazł się w niej również zbiór listów performera, poety i organizatora międzynarodowych festiwali sztuki intermediów, Józsefa R. Juhásza (1963).
Od 2002 roku galeria mieści się w budynku przy ulicy Björnsonovej. Prezentuje stałe wystawy w nowych aranżacjach (2004, 2015) i angażuje się aktywnie w działalność wystawienniczą. Galeria zajmuje ważne miejsce na słowackiej scenie artystycznej ze względu na cenne zbiory oraz wartościowy program poświęcony zarówno sztuce dawnej, jak i współczesnej – ten równoległy rozwój jest nadal kontynuowany. Od 2011 roku instytucja nosi imię swojego założyciela. Galeria Ernesta Zmetáka należy do grona pierwszych członków Rady Galerii Słowackich (1990) i jest członkiem ICOM (2019). Uczestniczy we wspólnych pracach z innymi placówkami, nawiązując kontakty w kraju i zagranicą. W 2013 roku otrzymała nagrodę Ministerstwa Kultury w kategorii Galeria Roku.
Program i działalność
Galeria – działająca jako instytut pamięci i fundacja – skupia się na Europie Środkowej, analizując sztukę słowacką oraz jej związki ze sztuką czeską i węgierską. Program galerii oparty jest na szerokim podejściu, znajdując czas i miejsce nie tylko dla ważnych twórców i kierunków, ale też dla nowej awangardy, alternatywnych i marginalnych trendów, dziedzin eksperymentalnych, a także artystów tworzących w odosobnieniu.
Od 1990 roku galeria współpracuje z performerem, poetą i organizatorem międzynarodowych festiwali sztuki intermediów, Józsefem R. Juhászem. Instytucja była również współorganizatorem, a zarazem uczestnikiem kilku edycji festiwalu TRANSART COMMUNICATION w Nowych Zamkach. Współpraca ta zaowocowała wystawą poświęconą jubileuszowej edycji festiwalu: TRANSART ’30 (2018).
W 1999 roku galeria zainicjowała projekt porównawczy PERTU, skupiający się na poszukiwaniu analogii pomiędzy sztuką słowacką i węgierską – jest on prowadzony w dwuletnich interwałach. Do tej pory odbyło się jedenaście edycji, w których udział wzięło dwudziestu dwóch twórców [László Fehér i Martin Knut (1999), Milan Bočkay i Gyula Pauer (2001), Július Koller i Sándor Pinczehelyi (2003), Ádám Kéri i Juraj Meliš (2005), Peter Bartoš i Tamás St. Auby (2007), Klára Bočkayová i Zsófia Pittmann (2009), Juraj Bartusz i István Nádler (2011), Károly Hopp-Halász i Peter Rónai (2013), Milan Dobeš i János Fajó (2015), Emese Benczúr i Emőke Vargová (2017), Endre Tót i Monogramista TD (2019)].
Galeria prezentowała też widzom dorobek najważniejszych przedstawicieli sztuki słowackiej, czeskiej i węgierskiej w ramach wystaw indywidualnych [Juraj Meliš (1985, 1994, 2012), J. Bartusz (1986, 2006), Milan Knížák (1990), Ľubo Stacho (1991, 2012), József. R. Juhász (1992, 2003, 2013), Július Koller (1993), Otis Laubert (1993, 1996, 2007, 2016), Milan Bočkay (1993, 2017) Olbram Zoubek, (1994), Jozef Jankovič (1995, 2018), Vladimír Preclík (1995), Rudolf Fila (1996), Dalibor Chatrný (1997, 2009), Monogramista TD (1997, 2010), Peter Rónai (1998), Peter Kalmus (1998, 2009), Ladislav Novák (1998), Vladimír Kordoš (1999), Milan Dobeš (2004), Marián Mudroch (2004, 2019), Sándor Pinczehelyi (2006), Eduard Ovčáček (2008), István efZámbó (2008), Jindřich Štreit (2009), Imre Bak (2010), Rudolf Sikora (2011), František Lozinski & Block group (2012), Ladislav Čarný (2014), Veronika Rónaiová (2015), Imre Bukta (2016), Stanislav Diviš (2018), László Fehér (2020), Jiří Surůvka (2020), itd.].
Osobny rozdział działalności galerii stanowią wystawy poświęcone Lajosowi Kassákowi (1983, 1992, 2012, 2017) i prezentujące zasięg oddziaływania jego twórczości (1990, 1992, 1997, 1998, 2002, 2007).
Galeria zwraca też uwagę na młodych artystów [Ivona Žirková, (2014), Dávid Demjanovič-Jarmila Mitríková (2016), Lucia Dovičáková (2017), Rastislav Podhorský (2019)] i regularnie prezentuje dorobek poszczególnych pracowni Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie [Pracownia Ilustracji i Grafiki (2005, 2019), Pracownia Metalurgii i Jubilerstwa (2006), Pracownia Malarstwa (2011), Pracownia Sztuki Włókienniczej (2019)].
Obecnie galeria inicjuje Projekt -1 poświęcony młodych artystom tworzącym instalacje site-specific. Galeria współpracuje z wieloma instytucjami i członkami sceny artystycznej w kraju i zagranicą. Chce być postrzegana jako placówka otwarta, wzbogacająca życie kulturalne oraz wiedzę osób zainteresowanych sztuką i parających się nią zawodowo.
Ernest Zmeták Art Gallery in Nové Zámky, Słowacja [Uwaga! Link otwiera się w nowej karcie.]
Kupe Gallery w Opawie
KUPE to przestrzeń kulturalno-artystyczną zlokalizowana w zrekonstruowanej wieży ciśnień przy dworcu wschodnim w Opawie, działająca od 2016 roku.
"Postanowiliśmy ocalić zabytek dla przyszłych pokoleń, udało nam się go kupić, zrekonstruować, a teraz prowadzimy w nim centrum kultury"
- mówi Vladimír Peringer, założyciel firmy budowlanej Unicont i prezes stowarzyszenia pożytku publicznego Wodna Wieża Opawska, pod którego auspicjom działa KUPE.
Galeria specjalizuje się w wystawach fotograficznych, które przygotowywane są we współpracy z Instytutem Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Kuratorami wystaw są doc. mgr. dr Jiří Siostrzonek, Ondřej Durczak z Instytutu Twórczej Fotografii i Štěpánka Bieleszová z Ołomunieckiego Muzeum Sztuki.
Poza galerią w budynku dawnej wieży ciśnień działa kino, organizowane są koncerty, prelekcje, wykłady i inne wydarzenia.
Głównym celem KUPE jest stworzenie niezależnej przestrzeni kulturalnej która będzie oferowała mieszkańcom Opawy (i nie tylko im) różnorodny program, od spektakli teatralnych, poprzez koncerty, projekcje filmowe i wystawy, aż po projekty site-specific i inne nowe formy wyrazu artystycznego. Program galerii to głównie prezentacji sztuki współczesnej, znajduje się w nim także miejsce dla prezentacji uznanych twórców.
W najbliższych latach KUPE planuje szereg nowych projektów m.in. "Galeria na linii", który połączy dworzec wschodni w Opawie z dworcem w Hradcu nad Morawicą za pomocą plenerowej ekspozycji instalacji rzeźbiarskich.
Silesian University in Opava (Kupe Art. Gallery), Czechy [Uwaga! Link otwiera się w nowej karcie.]
Partnerzy wspierający projekt
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku (ASP w Gdańsku), polska szkoła wyższa, założona została w 1945 roku w Sopocie jako Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych, a następnie przemianowana na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Gdańsku (PWSSP). W 1954 roku jej siedzibę przeniesiono z Sopotu do Gdańska, do gmachu odbudowanej Wielkiej Zbrojowni. W 1968 roku uczelnia zyskała nowe, modernistyczne skrzydło, zaprojektowane przez profesora Ryszarda Semkę. Od 1996 roku posiada status Akademii Sztuk Pięknych.
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku jest publiczną szkołą wyższą działającą w dużym mieście (liczba mieszkańców waha się pomiędzy 500 000 a 1 000 000), które jest siedzibą władz województwa pomorskiego. ASP jest stosunkowo małą polską uczelnią (przyjmuje na rok od 500 do 999 studentów). Oferuje kursy i programy, których ukończenie gwarantuje uzyskanie tytułu licencjata, magistra oraz doktora kilku dziedzin badawczych. Nabór na uczelnię prowadzony jest poprzez egzaminy. ASP zapewnia ponadto studentom dostęp do szeregu naukowych i nienaukowych obiektów, takich jak biblioteka, galerie, warsztaty, a także studiów zagranicznych i programów wymian studenckich (Erasmus+).
Centrum Badań nad Sztuką Europy Środkowej-Wschodniej i Spuścizną Piotra Piotrowskiego
Wydział Nauk o Sztuce Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
Centrum Badań nad Sztuką Europy Środkowej-Wschodniej i Spuścizną Piotra Piotrowskiego powstało, aby kontynuować naukowe badania prowadzone przez Piotra Piotrowskiego (1952-2015) i zachować jego materialną oraz intelektualną spuściznę. W zgodzie z zakresem badań podejmowanych przez Piotra Piotrowskiego Centrum zajmuje się sztuką modernistyczną i współczesną – od awangardy początków XX wieku po współczesne zjawiska artystyczne. Geograficzny zasięg prowadzonych i inspirowanych przez działalność Centrum badań ogranicza się do sztuki oraz historii Europy Środkowej i Wschodniej.
Podstawowym celem istnienia Centrum jest popularyzacja i kontynuacja badań Piotra Piotrowskiego, zarówno poprzez działalność badawczą (prowadzenie i wspieranie badań nad spuścizną Piotrowskiego oraz nad sztuką Europy Środkowej i Wschodniej w ujęciu globalnym), jak i edukacyjną (opracowanie oferty wykładów i seminariów przygotowanych w językach obcych). Długofalowym celem Centrum jest stworzenie krytycznego i metodologicznego aparatu badawczego, analizującego sztukę Europy Środkowej i Wschodniej w ujęciu globalnym.
Centrum pełni rolę platformy wspierającej i ułatwiającej nawiązywanie kontaktów pomiędzy naukowcami badającymi sztukę Europy Środkowej i Wschodniej, poprzez organizację odbywającego się dwa razy do roku wydarzenia: Forum Sztuki Europy Środkowej i Wschodniej; poprzez publikacje; a także poprzez szeroką ofertę wykładów skierowanych zarówno do ekspertów, jak i laików. Centrum posiada materialne zaplecze w postaci archiwum zbiorów Piotra Piotrowskiego (przekazanego Uniwersytetowi Adama Mickiewicza w Poznaniu przez Marię Żuk-Piotrowską) oraz biblioteki Piotrowskiego (wykupionej przez UAM), które służą jako wprowadzenie i wyczerpujący opis zakresu prowadzonych przez Piotra Piotrowskiego badań. Zbiory te są systematycznie rozbudowywane i opracowywane.
Ułatwienia dostępu
