Po zeszłorocznych poszukiwaniach wokół tematu płazów żyjących w metropolii i realizacji filmu pt. „Głuchy rechot” (www.laznia.pl/rezydencje/gluchy-rechot-137/), artystka skupi się tym razem na innych, nie-ludzkich mieszkańcach miasta: ptakach, podejmując temat ich bytowania i migracji w Trójmieście. Rezydencja będzie okazją do współpracy z ornitologami, ekologami, działaczami, a efekt poszukiwań zostanie zaprezentowany poprzez film krótkometrażowy.
Kamila Chomicz o swojej tegorocznej rezydencji:
Tematem mojej rezydencji będą ptasie wędrówki oraz to, w jaki sposób zabudowa i architektura Gdańska wpływa na śmiertelność ptaków przelatujących nad miastem podczas wiosennych i jesiennych migracji.
Krótkometrażowy film dokumentalny będzie oparty o wypowiedzi ornitologów. Pytani goście opowiedzą między innymi na pytania: - Na jakie przeszkody architektoniczne i budowlane mogą natrafić lecące w nadmorskim korytarzu migracyjnym ptaki? – Skąd wiemy ile i jakie ptaki przelatują przez Gdańsk w czasie wiosennych i jesiennych migracji? – Jak można zapobiegać ptasim kolizjom?
„Udowodniono, że korytarz migracji obejmuje gdańskie dzielnice tj.: Stogi, Przeróbka, Młyniska, Letnica, Nowy Port, Brzeźno, Wrzeszcz Dolny, Zaspa Młyniec, Zaspa Rozstaje, Przymorze Wielkie, Przymorze Małe, Żabianka, Jelitkowo, Oliwa. Badania radarowe jednoznacznie dowiodły, że w nocy w okresie migracji, w pasie nadmorskim może przelatywać około 350 000 ptaków. Nad Gdańskiem przelatuje minimum 240 gatunków ptaków, głównie chronionych. W nocy migruje pięć razy więcej ptaków niż w ciągu dnia. Na wysokości do 100 metrów przelatuje ich 30 - 40%, co wskazuje na duże prawdopodobieństwo kolizji z budynkami”.
(Badania radarowe stwierdzające przelot ptaków migrujących nad Gdańskiem zostały wykonane w 2019: https://wfos.gdansk.pl/wiadomosci/badanie-wedrowek-ptakow-w-pasie-nadmorskim-gdanska)
Korytarz pasa nadmorskiego jest elementem wielkiego wschodnioatlantyckiego szlaku kontynentalnego. Obejmuje on pas wybrzeża o szerokości od kilku do kilkunastu kilometrów od linii brzegowej Bałtyku. Za najbardziej kolizyjne dla ptaków uznaje się Trójmiasto – o czym jest mowa w publikacji pt. „Ochrona ptaków przed kolizjami, ze szklanymi budynkami”, wydanej w kwietniu 2020 przez Stowarzyszenie Wspierania Inwestycji Przyjaznych PTA.com.
Większość ptaków przelatuje przez miasto nocą – dlatego wspominany problem był przez wiele lat niewidoczny. Gdańsk rozrasta się w bardzo szybkim tempie, a szklane i przeźroczyste powierzchnie nadal kojarzą się z nowoczesnością i są stosowane na szeroką skalę w budownictwie. Dodatkowym problemem jest sposób oświetlenia miasta, który bardzo często bywa dezorientujący dla nocnych wędrowców i zwiększa ich śmiertelność.
Te same obiekty, które są dla nas – ludzi ładne i wygodne, mogą być śmiertelnym zagrożeniem dla wielu zwierząt. Miejska architektura jest częścią naszego dziedzictwa kulturalnego. Czy planując zabudowę miasta i definiując to, co dla nas jest piękne i użyteczne, możemy myśleć o nie-ludzkich mieszkańcach Gdańska?
Badania w USA i Kanadzie wskazują kolizje z przeszklonymi budynkami jako drugą, najważniejszą przyczynę śmiertelności ptaków na skutek działalności człowieka. Szacuje się, że w USA z tego powodu ginie koło miliard ptaków rocznie.
Nakręcony przeze mnie materiał będzie poradnikiem dla architektów, urbanistów i wszystkich mieszkańców, którzy zdecydują się pomóc w bezpiecznym przelocie ptaków. Informacje na ten temat są nadal błędnie rozpowszechniane i powielane – przykładowo: naklejki w kształcie sylwetek ptaków drapieżnych lub krukowatych nie są skuteczne.
Wstępne poszukiwania na ten temat zrealizowałam w 2020 roku, w ramach „Otwarty IKM”, jednak ponieważ uważam go za niezwykle istotny i mało znany mieszkańcom Gdańska, postanowiłam kontynuować pracę nad tematem migrujących ptaków i przedstawić go w postaci którego filmu dokumentalnego. W filmie planuję zawrzeć wywiady nagrane na obozie obrączkowania ptaków wędrownych, podczas obserwacji ptaków nad morzem i lesie, oraz w innych miejscach.
Kamila Chomicz – bio
Absolwentka biologii na Uniwersytecie Gdańskim i Akademii Filmu i Telewizji w Warszawie. Nagrywa filmy, robi zdjęcia, organizuje warsztaty i spotkania. Tworzy różnego rodzaju kampanie edukacyjne i projekty społeczno-artystyczne, w których to stara się w kreatywny i ciekawy sposób opowiedzieć o istotnych kwestiach. Współpracuje z instytucjami, organizacjami i niezależnymi artystami, realizuje projekty niezależnie, a także w ramach działalności Fundacji MI-RO-RO. W ostatnich trzech latach prace artystki związane są z ochroną środowiska naturalnego, promocją nauki, zrównoważonego rozwoju miast i wsi oraz ekologicznej turystyki. Kilka z zainicjowanych przez Kamilę Chomicz, trwających nadal, projektów: „Głos laguny” (www.lagunabacalar.net), „Miasto drzew Trójmiasto” (facebook.com/MiastoDrzewTrojmiasto), „My Ziemianie”, „Urodzajnia”, „Życie na Ziemi” (www.zycienaziemi.pl) „Sploty” (www.sploty.org.pl).