Przez pięć lat realizowania kolejnych dzieł sztuki w różnych częściach Dolnego Miasta
w Gdańsku, udało nam się poznać dogłębnie specyfikę tego rejonu. Prace, które dotąd zostały wykonane są dowodem na to, że projekty artystyczne realizowane w przestrzeni publicznej mogą doskonale współgrać z rozwojem urbanistycznym.
I NAGRODA: Blind / Ślepi
Autor: Bert Theis (Luksemburg)
I WYRÓŻNIENIE: Occurence / Zjawisko
Autor: Thorsten Goldberg (Niemcy)
II WYRÓŻNIENIE: Green Gate Project / Projekt Zielona brama
Autorzy: Weronika Kiersztejn i Michał Kozik (Polska)
I NAGRODA: Blind / Ślepi
Autor: Bert Theis (Luksemburg)
W pracach Berta Theisa (Luxemburg 1952) sztuka w przestrzeni publicznej zawsze nawiązuje do szczególnego kontekstu społecznego i historycznego. Poza wyrafinowaną estetyką i konceptualnym przekazem, jego interwencje mają też charakter funkcjonalny: „
Potemkin Lock", pawilon narodowy Luksemburga zaprojektowany przez niego na
Biennale w Wenecji w 1995, pozwalał wyczerpanym zwiedzającym na odpoczynek w białej przestrzeni słuchając kompozycji, w której wykorzystano głos Marcela Duchampa. Z kolei Platforma Filozoficzna zrealizowana w 1997 w ramach
Skulpturen Projekte Munster pełniła także funkcję postoju dla rowerzystów lub sceny dla tancerzy tanga.
Jego propozycja dla „Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska” łączy w sobie funkcjonalizm, estetykę
i refleksję społeczną. Most na ulicy Toruńskiej ma starą balustradę, którą Bert Theis chce zastąpić nową, specjalnie zaprojektowaną, z prętami układającymi się w napis. To, co użyteczne staje się jednocześnie wymowne i piękne. „Ślepi architekci” i „Korore architekty” nawiązują do presji społecznej odczuwanej przez obecnych mieszkańców Dolnego Miasta w związku z procesem gentryfikacji tej okolicy. Czy transformacja urbanistyczna i architektoniczna uwzględnia całą złożoność społeczną i historyczną tego miejsca? Jakie będą konsekwencje dramatycznych zmian zachodzących w tym procesie? Bert Theis zwraca uwagę, że te decyzje zwykle podejmowane są w oparciu o krótkoterminową logikę ekonomii. Artysta poprzez swoją pracę zadaje serię pytań i snuje rozważania, które będą ewoluować przez kolejne lata, towarzysząc dalszym zmianom. Tak, jak to się dzieje w przypadku pomników, instalacja ta będzie wciąż nabierać nowych znaczeń i prowokować do refleksji. Balustrada Berta Theis będzie używana przez wszystkie osoby przekraczające most i stopniowo odczytywana i odkrywana przez coraz więcej starych i nowych mieszkańców dzielnicy. Będzie stanowić uniwersalne dzieło sztuki wpisane w strukturę mostu – odnoszące się do czasów obecnych i do przyszłości.
I WYRÓŻNIENIE: Occurence / Zjawisko
Autor: Thorsten Goldberg (Niemcy)
Jury proponuje, aby wyróżniony w konkursie projekt Thorstena Goldberga, został zrealizowany jako uzupełnienie pracy Berta Theisa. Dopełni ją poprzez swój odmienny wymiar. Projekt Goldberga charakteryzuje efemeryczność, element zaskoczenia, radości, sezonowej atrakcji i ma potencjał, aby stać się przestrzenią, w której spotykać się będą zaciekawieni widzowie – tak, jak ma to miejsce na całym świecie przy zaskakujących fontannach przypominających islandzkie gejzery.
Dolne Miasto jest połączone z resztą Gdańska trzema „bramami”. Dwie z nich są wyraźnie zaznaczone, ale most przy ulicy Toruńskiej jest nadal niczym tylne wejście, pomimo dużego ruchu, który jest widoczny nawet na Google Earth.
„Zjawisko” to rodzaj chmurki, która ma pojawiać się w momencie, gdy pieszy przekracza most przy ulicy Toruńskiej. Intencją artysty jest stworzenie nietypowej formy powitania dla gości odwiedzających Dolne Miasto. Artysta opisuje swój projekt następująco: „Chmurka będzie jasnoróżowa i będzie pojawiać się na betonowych schodach tarasu sąsiadującego z mostem. Wydmuchiwana z dysz wywołujących mgłę, błyskawicznie będzie formować się w chmurę wielkości 3x5m. Zjawisko będzie trwało moment – około minuty. Kolor i forma będą nawiązywały do waty cukrowej i do osiadającego cumulusa. Czujniki wywołujące pojawienie się chmurki nie będą reagować na przejeżdżające samochody, tylko na co dziesiątego pieszego udającego się przez most w kierunku wschodnim. Zjawisko będzie skierowane bezpośrednio do niego – będzie jego „własną chmurką”. Jednocześnie światło i mglista forma będą pełniły funkcję sygnału widocznego z oddali.”
II WYRÓŻNIENIE: Green Gate Project / Projekt Zielona Brama
Autorzy: Weronika Kiersztejn i Michał Kozik (Polska)
Praca zatytułowana Green Gate – Zielona Brama – zaprojektowana została przez dwoje architektów ze Śląska: Weronikę Kiersztejn i Michała Kozika, którzy w tym roku kończą swoje studia magisterskie. To kolejny już duży sukces tego zespołu: w 2010 roku byli laureatami pierwszej nagrody krakowskich Międzynarodowych Biennale Architektury Wnętrz. Zaproszenie tak młodych ludzi do tak poważnego konkursu było odważną decyzją jury Galerii Zewnętrznej. Dzisiaj, po tajnym głosowaniu, z radością stwierdzamy, że to właśnie oni uzyskują trzecią nagrodę w tegorocznym konkursie.
Zielona Brama jest projektem wielowarstwowym. Jej wizualne działania odnoszą się do dwóch dystansów współczesnego postrzegania świata: dystansu lokalnego i dystansu globalnego.
Dystans lokalny to bezpośrednie bycie we wnętrzu miejskim i jego widzenie. Tu projektanci posługują się najnowszym językiem architektury i używają warstwy pnącej zieleni do zbudowania balustrad mostu łączącego Dolne Miasto ze Starym Przedmieściem. Wnętrze miejskiego kanału, już teraz częściowo obrośnięte zielenią, uzyskuje w ten sposób spójność i scalenie miejskiego parku. Pojęcie zielonego mostu uzyskuje nowe, współczesne znaczenie.
Drugi dystans to globalna sieć Google, która czyni obraz każdego fragmentu globu dostępnym przez internet na cały świecie. Posadzkę mostu pokrywa swoisty wzór-mozaika, który poza wartością estetyczną jest równocześnie kodem QR (bardziej zaawansowaną wersją kodu kreskowego). Kod QR wtopiony w posadzkę mostu może być zeskanowany przez każdego, kto na mapach Google zauważy most Dolnego Miasta. Skanując go uzyska dostęp do strony internetowej, która opisuje koncepcję zielonej architektury Dolnego Miasta. Tak podwójnie skonstruowany projekt jest równocześnie lokalny i globalny. Pokazuje staranie młodych architektów, by miasto, aspirując do świata, nie zatracało swojej lokalnej wyjątkowości; by owa lokalna wyjątkowość była drogą do uczestnictwa w świecie.
Ułatwienia dostępu
