Christoph Schlingensief – wszechstronny twórca niemiecki: reżyser filmowy, operowy, teatralny, radiowy, konferansjer talk showów, performer; artysta totalny, bezwzględny prowokator, którego głos w dyskursie o sytuacji kulturalno-politycznej Niemiec był słyszalny i istotny. Schlingensief rozpoczął działalność artystyczną jako reżyser filmów eksperymentalnych. Rozgłos przyniosła mu „Trylogia Niemiecka‟: „100 lat Adolfa Hitlera‟, „Niemiecka masakra piłą mechaniczną‟, i „Terror 2000‟. Kolejnymi ważnymi pracami w twórczości Schlingensiefa były: projekt „Cudzoziemcy wynocha! Kontener Schlingensiefa‟ oraz reżyseria „Parsifala‟ na festiwalu w Bayreuth. Artysta współtworzył także jedną z najważniejszych niemieckich scen teatralnych Volksbühne Berlin, z którą był związany aż do śmierci w 2010 roku. W 2008 roku lekarze zdiagnozowali u niego raka płuc. Swoje zmagania z chorobą i śmiercią upublicznił, w dzienniku zatytułowanym „W niebie nie może być tak pięknie jak tutaj‟. Na Biennale w Wenecji w 2011 roku reżyser otrzymał, już pośmiertnie, Złotego Lwa za niemiecki pawilon narodowy.
Podczas pierwszego przeglądu Schlingensiefa w Polsce w 2012 roku można było zobaczyć jego dorobek filmowy. Podczas tegorocznych pokazów w Warszawie i Gdańsku zaprezentowana zostanie jego twórczość teatralna i telewizyjna, związana z polityką i wykluczeniem: bezrobotnymi, ubogimi, uchodźcami i osobami niepełnosprawnymi.
Schlingensief wskazywał tematy trudne, nieprzepracowane i zdecydowanie niewygodne, łamiąc przy tym wszelkie konwencje w dotarciu do istoty kwestii. Prowadził intelektualną, błyskotliwą i wielopłaszczyznową grę z widzem, zabarwioną absurdalnym humorem z mnóstwem odniesień i skojarzeń. Często powtarzał, że tak jak jego ojciec-farmaceuta, podaje widzom odrobinę trucizny, aby na zawsze wyleczyć ich z chorób naszych czasów.
19 – 21 października 2016
CSW Łaźnia, ul. Jaskółcza 1, Gdańsk
www.laznia.pl
Kuratorka: Jolanta Woszczenko
19.10.2016, godz. 19.00
"U3000", 122 min
20.10.2016, godz. 19.00
"Animatograf", 78 min
Gość: Joanna Puzyna-Chojka
21.10.2016, godz. 18.00
"Ausländer raus!", 90 min
W dyskusji udział biorą m.in.: Aleksandra Chrzanowska (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej), dr Izabela Morska (Uniwersytet Gdański), dr hab. Jan Sowa (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
Filmy z polskimi napisami, wstęp wolny!
U3000
Odcinek 1: Tysiąc teorii – Diedrich Diedrichsen (2000, 43 min)
Christoph Schlingensief – wywiad (2001, 15 min)
Odcinek 2: Joseph Beuys + Indie (2000, 35 min)
Odcinek 7: Afryka (2001, 29 min)
Czas: 122 min.
Jeśli kiedykolwiek, siedząc w metrze, mieliście ochotę zrobić coś szalonego, to niestety wszystkie te pomysły już zrealizował Schlingensief.
W ośmioodcinkowym talk show „U3000‟, nadawanym w niemieckim MTV, Christoph Schlingensief wcielił się w potrójną rolę reżysera, scenarzysty i prowadzącego. W każdym z odcinków przebierał się za zaskakujące postacie, m.in. hedonistycznego prezentera telewizyjnego, Jezusa, czy rewolucjonistę. Program był nagrywany w rozpędzonych wagonach berlińskiego metra, a przypadkowi pasażerowie siedzieli obok niemieckich gwiazd muzyki estradowej, chorych na AIDS czy rodzin objętych opieką społeczną. Zaproszeni goście nie znali wcześniej tematów poruszanych w programie, co skutkowało nieprzewidzianymi sytuacjami, które zdradzały poglądy i postawy życiowe uczestników, często ksenofobiczne czy snobistyczne. „U3000‟ to pozornie zbiór chaotycznych i absurdalnych scen pokazywanych w zawrotnym tempie, a w rzeczywistości – przenikliwa krytyka państwa, instytucji, społeczeństwa i mediów.
Wybrany do pokazów odcinek pt. „Tysiąc teorii‟ wprowadza w koncepcję formatu i zawiera największy ładunek nonsensownych sytuacji. Drugi – nawiązuje do jednego z najważniejszych dla Schlingensiefa artystów – Josepha Bueysa. Ostatni poświęcony jest Afryce, będącej źródłem inspiracji i fascynacji reżysera.
Animatograf
Seria animatografów (2001, 8 min)
Afrykańskie wieże (dziennik filmowy, 2005-2009, 70 min)
czas: 78 min.
Animatograf to instalacja Schlingensiefa przypominająca obrotową scenę z elementami scenografii, przedmiotami codziennego użytku i ekranami do projekcji filmowych. Po raz pierwszy artysta użył animatografu w inscenizacji opery „Parsifal‟ Wagnera w Bayreuth w 2004 roku. Wkrótce po tym artysta przekształcił animatograf w obrotową scenę, która mogła być w łatwo transportowana do każdego zakątka świata, rekonstruowana i uzupełniana o treści związane z miejscem aktualnej prezentacji instalacji. Animatograf powstał z potrzeby wywołania interaktywnego zaangażowania publiczności, rozszerzenia jej roli z biernego odbiorcy w aktywnego współtwórcę, gdyż publiczność w teatrze uczestniczyła w przedstawieniu krążąc po animatografie tworząc swój własny spektakl.
Film „Afrykańskie wieże‟ opowiada o nawiedzonym reżyserze, w którego rolę wciela się Christoph Schlingensief. Akcja filmu rozgrywa się w Namibii – byłej niemieckiej kolonii w południowo-zachodniej Afryce. Kanwą scenariusza było odtworzenie w afrykańskim slumsie ataków terrorystycznych na World Trade Center. W filmie znajdziemy również odniesienia do Wagnera, kolonializmu i walki Schlingesniefa jako twórcy z samym sobą. „Afrykańskie wieże‟ to połączenie dokumentu, fabuły i eksperymentu. Prawda miesza się tu z fałszem, a życie ze sztuką.
Po projekcji filmów odbędzie się spotkanie, którego gościem będzie dr JOANNA PUZYNA-CHOJKA - Teatrolog, krytyk teatralny, animator kultury, nauczyciel akademicki. Była kierownikiem literackim Teatru Muzycznego w Gdyni, Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu i Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, a także kierownikiem literackim i selekcjonerem Kaliskich Spotkań Teatralnych, kierownikiem literackim (2006 – 2008) i dyrektorem programowym (2009) Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port w Gdyni. Współtworzyła projekt Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej – jako autorka formuły, koordynatorka, członek Komisji Artystycznej i sekretarz Kapituły (2007 – 2009). Publikowała m.in. na łamach „Teatru”, „Dialogu”, „Didaskaliów”, „Notatnika Teatralnego”, a także „Tygodnika Powszechnego” i trójmiejskiego dodatku „Gazety Wyborczej”. Obecnie jest członkiem redakcji ogólnopolskiego portalu Teatralny.pl.
Pracuje jako adiunkt w Katedrze Dramatu, Teatru i Widowisk na Uniwersytecie Gdańskim. Badawczo zajmuje się przede wszystkim najnowszymi strategiami dramaturgicznymi (tworzonymi także pod wpływem nowych mediów) i różnymi odmianami realizmu teatralnego. Jest autorką monografii Gra o zbawienie. O dramatach Tadeusza Słobodzianka, kilkuset artykułów poświęconych teatrowi, redaktorką czterech tomów zbiorowych. Ostatnia jej książka poświęcona jest strategiom dokumentalnym we współczesnym teatrze. Aktywnie promuje współczesny dramat i teatr – poprzez teksty krytyczne, wykłady, warsztaty, a także reżyserowanie czytań performatywnych i szkiców scenicznych. Współpracuje z Festiwalem „Dwa Teatry” i PC Drama w Klubie Żak. Podejmuje rozmaite inicjatywy kuratorskie. Od 2014 roku jest dyrektorem programowym Festiwalu Nowego Teatru w Rzeszowie – autorskiego projektu, zrodzonego z potrzeby wskazywania i definiowania najważniejszych przemian, jakim podlega współczesny dramat i teatr.
Ausländer raus!
Kontener Schlingensiefa. Cudzoziemcy wynocha! / Schlingensiefs Container. Ausländer raus!,
reż. Paul Poet, 2002, 90 min.
Dokumentacja filmowa akcji Christopha Schlingensiefa z 2000 roku, zrealizowanej na zaproszenie Wiener Festwochen. Miała ona miejsce wkrótce po wyborach w Austrii, które wygrała populistyczno-prawicowa partia FPÖ. Artysta zainspirowany wypowiedzią jednego z europosłów na temat prawdopodobieństwa powstania w Austrii obozów koncentracyjnych, zaproponował stworzenie miejsca odosobnienia w samym centrum Wiednia. Zamierzeniem Schlingensiefa było stworzenie paraleli pomiędzy obozami koncentracyjnymi a popularnym w tamtym czasie formatem telewizyjnym Big Brother. Do programu zostało zaproszonych 12 uchodźców, którzy zostali umieszczeni kontenerze na tydzień i obserwowani byli przez kamery. Obraz transmitowany był w internecie. Widzowie każdego dnia głosowali, który z uczestników powinien opuścić program i tym samym zostać deportowanym. Zwycięzca miał otrzymać pozwolenie na pobyt. Widzowie do końca nie wiedzieli, czy uczestnicy są prawdziwymi uchodźcami, czy deportacja usuniętych z programu faktycznie miała miejsce. Efektem akcji Schlingensiefa była publiczna debata na temat stosunku Austriaków do obcokrajowców oraz polityki państwa wobec imigrantów. W związku z kryzysem uchodźczym w Europie praca Schlingensiefa stała się ponownie bardzo aktualna.
Atta Atta
Pierwszy film attaistyczny (2003, 52 min)
Za kulisami (18.01.2004, 24 min)
czas: 87 min
Po ataku na World Trade Center Schlingensief włączył się w dyskusję na temat terroryzmu. Efektem jego przemyśleń była trylogia teatralna „ATTA ATTA‟, kongres poświęcony sztuce skutecznej, cykl preformatywnie malowanych obrazów, a nawet film. Działania te złożyły się na zjawisko określone mianem „sztuki attaistycznej‟, która według artysty miała być próbą pokonania ostatecznych barier w sztuce poprzez czysty akcjonizm. „Attaizm‟ miał wiele wspólnego ze sztuką totalną – wpływał na widza nie tylko w galerii, teatrze czy na sali kinowej , ale przenikał jego życie i świat. Artysta poszukiwał odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób tworzyć sztukę skuteczną, która ostatecznie nie okazałaby się zbrodnią lub aktem terroru. Zastanawiał się, czy sztuka jako broń jest w ogóle możliwa, nie stając się równocześnie narzędziem propagandy i nie odbierając niezależności twórcy.
„Pierwszy film attaistyczny‟ jest zapisem performansu – nocnej wędrówki przez Berlin tajemniczej grupy elegancko ubranych ludzi, w towarzystwie grajków, przebranych w ludowe stroje. „Za kulisami‟ to krótki dokument ukazujący teatr Volksbühne od zaplecza tuż przed rozpoczęciem spektaklu „ATTA ATTA Sztuka wybuchła‟.
W ramach polsko-niemieckiego roku jubileuszowego 2016 ŚWIĘTUJEMY! zorganizowanego przez Goethe-Institut i Ambasadę Niemiec z okazji 25-lecia Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.
goethe.de/swietujemy
Ułatwienia dostępu
Wstrzymaj
