Od kilkudziesięciu już lat odbiorcy sztuki coraz częściej obserwują jej wychodzenie w przestrzeń publiczną. Jednym z wątków dyskusji towarzyszącej temu zjawisku jest problem relacji działań twórczych z otoczeniem, przy czym słowo „otoczenie” obejmuje zarówno topografię miejsca, jak i zamieszkujących je ludzi. Skupiając się na tym ostatnim elemencie, można umieścić poszczególne przejawy sztuki obecnej w przestrzeni publicznej na skali rozpiętej między inwazją w przestrzeń, ignorującą ludzi w niej funkcjonujących, a współtworzeniem jej wraz z nimi” – rozpoczyna swój tekst „Obywatel artysta" Agata Jakubowska (Agata Jakubowska, Obywatel artysta. W: Czas kultury, 5-6 2006).
Pomimo, iż artykuł pochodzi z 2006 roku zaproponowane przez autorkę graniczne postawy działań artystycznych w przestrzeni społecznej są nadal aktualne. Jak wprowadzić dzieło w kontekst lokalny nie niszcząc istniejącej homeostazy? Czy możliwa jest zgodna kohabitacja?
Wystawa „Archiwum vol. 1. Kontekst lokalny" jest próbą odpowiedzi na te pytania. Celem ekspozycji jest przybliżenie jednego z głównych nurtów programu CSW ŁAŹNIA: działalności w przestrzeni publicznej. Prezentacja przygotowana zostanie na bazie dokumentacji artystycznych działań, często ulotnych, adresowanych do niewielkiej grupy odbiorców, które odbyły się w ramach programu rezydencyjnego i programu wystaw.
Ekspozycja będzie okazją do podsumowania pewnego etapu, przyjrzenia się tematom jakie interesowały artystów, sposobom w jaki poradzili z sobie z zagadnieniem kontekstu lokalnego oraz ich usytuowaniem się na osi naszkicowanej przez Agatę Jakubowską. Początkowo prezentacja miała być zbudowana wokół tematów podejmowanych w pracach artystów m.in.: tożsamość, rewitalizacja, gentryfikacja, analiza struktury języka polskiego. W toku prac nad nią zdecydowałyśmy się na bardziej otwartą formułę - zadawania pytań zamiast tworzenia definicji. Zaprezentowany materiał podsumowuje okres dziesięciu lat. Jego analiza pokazuje jak tematy transformują, jak żywym i aktualnym zagadnieniem jest przestrzeń wspólna. Głównym tematem prezentacji są miejskie przemiany i rola artysty w zachodzących procesach. Ważnym obszarem poszukiwań jest pytanie jak zrozumieć i odnieść się do zagadnienia kontekstu lokalnego. Czy praca z nim dla „artysty-turysty” (przebywającego chwilę w jakimś miejscu) jest w ogóle możliwa?
Zaprezentowany materiał archiwalny stanie się punktem wyjścia do dyskusji. Sposób jego wyeksponowania ma zachęcać odbiorców do pozostawiania opinii, ocen artystycznych działań, prób własnego zdefiniowania zagadnienia kontekstu lokalnego. Mamy nadzieję, iż takie ujęcie pozwoli na lepsze zrozumienie tematów.
A. Księżopolska, A. Kulazińska