Masaki Fujihata. Poszerzanie świata

 

Wystawa trwa od 19 maja do 2 lipca 2017

 

 

Masaki Fujihata należy do najwyżej cenionych w świecie, najbardziej innowacyjnych i wpływowych artystów wykorzystujących w swej twórczości nowe technologie medialne. Postrzegany jest też jako jeden z pionierów sztuki interaktywnej. W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, u początków swojej twórczości, tworzył filmy animowane. Początkowo realizował dzieła na taśmie 8mm metodą stop motion. Następnie prace wideo. Podejmował przy tym problematykę percepcji wizualnej. Inicjowane już wówczas studia nad morfologią percepcji były pierwszym przejawem stale obecnej w jego twórczości, przybierającej różne formy postawy metaartystycznej. Artysta podejmował w swych dziełach refleksję nad systemami i technologiami wizualizacji, statusem obrazu, relacjami między technologią a ekspresją, czy wreszcie nad nowymi koncepcjami sztuki wyłaniającymi się z interakcji między twórczością artystyczną, technologią i nauką. 

 

 

W kolejnej dekadzie podstawową rolę w jego pracach zaczął odgrywać komputer. Fujihata zajmował się grafiką i animacją komputerową, tworzył także inne dzieła z wykorzystaniem technologii cyfrowych, jak na przykład komputerowo generowane rzeźby. Wtedy też wyłoniło się jego zainteresowanie dla koncepcji skanowania jako nowej metody tworzenia obrazów, oraz modelowania jako sposobu syntezowania obiektów i światów. Do podstawowych kategorii, przy pomocy których prowadził refleksję nad sztuką i kulturą wizualną dołączyło więc w konsekwencji te właśnie pojęcia: skanowanie, modelowanie i teksturowanie. W jego przekonaniu, w instrumentarium artysty wizualnego matematyka zastąpiła optykę. Dalszy rozwój technologii komputerowych i ich zastosowań poprowadził Fujihatę w stronę rozważań nad czasem, pamięcią i tożsamością.  

 

    

 

W latach dziewięćdziesiątych natomiast Fujihata skupił się w swej twórczości przede wszystkim na instalacjach interaktywnych. Już w swoich najwcześniejszych pracach z tej dziedziny podejmował działania zmierzające do zanurzenia odbiorców w hybrydycznych światach rzeczywistości poszerzonej (AR – Augmented Reality), prowadząc badania nad współczesnymi formami ludzkiego komunikowania w złożonych i zróżnicowanych środowiskach. Obok fenomenu AR jego zainteresowanie skupiło się na mobilności współczesnych mediów, ich usieciowieniu oraz lokacyjności, na wiązaniu globalnych form cyberprzestrzeni z lokalnymi praktykami twórczymi. Poszerzona rzeczywistość (AR) została w jego projektach związana z technologiami geolokacyjnymi (GPS). Do realizacji swoich najnowszych działań artystycznych Fujihata angażował też wiele innych osób: współpracujących z nim artystów oraz członków lokalnych społeczności. 

 

 

To szczególne połączenie partycypacyjności, interaktywności, hybrydyczności, mobilności i lokacyjności nadaje twórczości Fujihaty autorski, oryginalny, szczególnie wartościowy charakter, czyni jego dzieło doskonałym przykładem najbardziej współczesnych postaw artystycznych, w których estetyka spotyka się z poznawczą refleksją nad wykorzystywanymi technologiami i ich znaczeniem kulturowym. Jest ono jednocześnie związane z przeszłością sztuki nowych mediów, wyrasta z jej historii, stanowiąc w ten sposób most między przeszłością kultury technologicznej a jej obecnie budowaną przyszłością.  

 

 

 

Wystawa Masakiego Fujihaty POSZERZANIE ŚWIATA jest prezentacją wybranych dzieł tego artysty, połączeniem prac realizowanych obecnie z wybranymi przykładami wcześniejszej twórczości. Jej spektrum rozpościera się od instalacji z lat 1990., jak Impressing Velocity (1992-94) i Beyond Pages (1995-97), po prace najnowsze: Voices of Aliveness (2012) oraz Capture in Half (2016). Zestawienie to ujawnia, w jaki sposób współczesne projekty japońskiego artysty wyłaniają się z jego wcześniejszych dzieł, uwidaczniając przy tej okazji charakteryzujące ją dynamiczne połączenie dwóch tendencji: kontynuacji i rozwoju (przekraczającego wcześniejsze formy). Wystawa eksploruje artystyczne wymiary porządku kulturowego budowanego na fundamencie wskazanych właściwości sztuki Fujihaty, ze szczególnym zwróceniem uwagi na interaktywność, lokacyjność i hybrydyczność (rzeczywistość poszerzona). W samym centrum jej zainteresowania leży jednak przede wszystkim rzeczywistość poszerzona jako medium – technologia artystyczna – i metoda odnoszenia się do rzeczywistości. Dominujące znaczenie tej właśnie perspektywy uwidacznia się nie tylko w charakterystyce udostępnianych dzieł, lecz również w strukturze wystawy, w równoległej prezentacji zarówno prac powstałych w ramach tej estetyki, przy wykorzystaniu technologii AR, jak Capture in Half, lecz także współczesnych wersji prac wcześniejszych, jak Field_Work@Alsace, oferowanych obecnie publiczności w postaci AR. 

Wystawa POSZERZANIE ŚWIATA, eksplorując kulturowe i artystyczne konsekwencje technologii proponuje doświadczenie transgresji i odnajdywania się w rozrastających się i rozszerzających światach. Doświadczenie podróży przez płynną, niestabilną, nieustannie przeobrażającą się hybrydyczną rzeczywistość. 

 

Ryszard W. Kluszczyński 

 

 

Dokumentacja: Marek Zygmunt

 

W ślad za wystawą podążać będzie książka poświęcona sztuce Masakiego Fujihaty i rozwijanej w niej problematyce, której poszczególne rozdziały zostaną przygotowane przez zaproszonych badaczy sztuki nowych mediów, znawców jego twórczości. 

 

 

 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.