Wystawa na pograniczu sztuki i nauki upamiętniająca tragedię w Babim Jarze odbędzie w Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA w Gdańsku w dniach 13 sierpnia-30 września 2021.
Wystawa kuratorowana jest przez zespół, w którego skład wchodzą Oksana Dovgopolova i Kateryna Semenyuk, zorganizowana przez projekt "Past / Future / Art" i realizowana przez program Visualise Instytutu Ukraińskiego.
Wystawa „Drzewa Pamięci” jest poświęcona tragedii w Babim Jarze – masowym rozstrzelaniom Żydów przeprowadzonym w Kijowie na Ukrainie przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej – i jest próbą wypracowania współczesnych narzędzi upamiętniania. Wystawa oraz program skierowany do publiczności skupiają się na współczesnych praktykach przepracowywania traum przeszłości za pomocą sztuki.
Pod koniec września 1941 roku, ponad 33 tysiące kijowskich Żydów zostało rozstrzelanych w pozbawionym zieleni wąwozie Babiego Jaru. Babi Jar jest miejscem wielowymiarowej tragedii, która pozbawiła życia Żydów, Romów, jeńców wojennych, pacjentów psychiatrycznych i wrogów nazistowskiego reżimu. Po zakończeniu II wojny światowej sowiecki reżim stłumił próby upamiętnienia tragedii oraz zachowania pamięci o ofiarach, rozpoczynające proces zorganizowanego zapominania. Po upadku Związku Radzieckiego w Babim Jarze wzniesiono liczne pomniki upamiętniające różne grupy ofiar.
Przez dziesięciolecia od zakończenia II wojny światowej, drzewa po ciuchu zarastały wąwóz. Miejsce tragedii pokryły swoimi liśćmi. Możemy słuchać ich niemych głosów, czując że drzewa Babiego Jaru leczą rany przeszłości. Drzewa pojawiają się jako metaforyczne zbiorniki pamięci, dotykające przeszłości swoimi korzeniami, a przyszłości swoimi gałęziami. Od korzeni do rozłogów, przesłanie z przeszłości zmierza w kierunku teraźniejszości. Przeszłość jest zawsze w pobliżu, przemawiając do nas w języku, którego jeszcze nie rozumiemy.
Człowiek nie jest w stanie usłyszeć „głosu drzewa”, współczesna technologia jednak na to pozwala. Instalacja prezentuje wizualizację „głosu” drzewa: impulsy elektromagnetyczne z drzew Babiego Jaru zostały zeskanowane przez zespół artystki nowych mediów Olgi Kisselevej, a następnie przekształcone w ich wizualną reprezentację.
Kuratorki: Okasan Dovgopolova, Kateryna Semenyuk.
Zorganizowane przez platformę kulturalną Past / Future / Art we współpracy z Instytutem Ukraińskim.
Instalacja jest realizowana we współpracy z Uniwersytetem Sorbony oraz francuskim Narodowym Centrum Badań Naukowych (CNRS).
Past / Future / Art jest platformą kulturalną realizującą edukacyjne i badawcze projekty oraz skierowany do publiczności program angażujący ogół społeczeństwa w przepracowywanie przeszłości.
Olga Kisseleva jest jedną z kluczowych postaci międzynarodowego nurtu art & science oraz profesorką na Sorbonie. W 1995 roku została członkinią Wyższego Instytutu Sztuk Wizualnych w Centrum Pompidou. W swojej praktyce artystycznej aktywnie wykorzystuje technologie medialne. Prace Olgi Kisselevej znajdują się w wielu muzeach na całym świecie m.in. w Paryskim Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Centrum Pompidou (Paryż), Muzeum Sztuki Współczesnej Kiasma (Helsinki), MoMA (Nowy Jork), Muzeum Guggenheima (Bilbao).
PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH
Drzewa pamięci: korzenie i rozłogi. Konwersacja
26 sierpnia, godz. 18.00
Lokalizacja: Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA 2, transmisja online: Facebook CSW ŁAŹNIA
Rozmowa pomiędzy artystką Olgą Kisselevą i prof. Ryszardem W. Kluszczyńskim skupi się wokół pytań o możliwości połączenia sztuki i nauki.
Czy może nam być jeszcze dobrze… razem?
28 sierpnia, godz. 16.00
Lokalizacja: Europejskie Centrum Solidarności, Ogród Zimowy
Olga Kisseleva wraz z Sylwią Chutnik i Janą Szostak weźmie udział w dyskusji dotyczącej wielokulturowych społeczności w Europie. Wydarzenie jest częścią festiwalu Solidarity of Arts organizowanego przez Europejskie Centrum Solidarności.
Mapowanie pamięci przy pomocy sztuki
10 września, godz. 18.00
Transmisja online: platforma festiwalu ArsElectronica
Interdyscyplinarna dyskusja dotycząca języka przepracowywania tragedii przeszłości w sztuce, w której udział wezmą: Krzysztof Wodiczko, Ryszard W. Kluszczyński oraz Oksana Dovgopolova. Moderacja: Kateryna Filyuk.
Ułatwienia dostępu
